[4402,1]
Il Wesselingio l. c. p. xxvi.
In more ipsi (Herodoto) fuit (Vid. lib. 5. 36, l. 7. 93. et 213, l. 1. 75.)
τὸν πρῶτον λόγον, τοὺς πρώτους λόγους primores libros, et sequentes τοὺς
ὄπισϑε λóγους, τοὺς ὀπίσω λóγους ... adpellare.
*
- Lo Schweighaeuser ivi in nota.
Nec vero in hisce locis, aut horum similibus,
vocabulum λόγος ita intelligi debet, quasi singulos e novem Historiarum
suarum libris singulos λόγους diceret: sed λόγος in huiusmodi locis
nihil aliud nisi narrationem, vel historiam, ut nos vulgo vocamus, significat:
qua ratione etiam Hecataeus,
ut hoc utar, λογοποιός Nostro dicitur, II. 143. V. 36. et 125. id est, Historiarum scriptor; de eodemque Hecataeo loquens idem Noster VI. 137. ait, ῾Eκαταῖoς ἐν τοῖσι
λόγοισι
*
, Hecataeus in suis
Historiis; denique VII. 152. ubi πάντα τòν λόγον
*
ait, universam suam Historiam intelligit.
Itaque, ubi se ait, de re quadam
ἐν ἄλλῳ λόγῳ
esse dicturum, non semper alium ex novem
Historiarum suarum Libris intelligit, verum subinde etiam aliam eiusdem
Libri partem; veluti, quę Lib. VI. c. 39. profitetur se
ἐν ἄλλῳ λóγῳ
*
expositurum, ea cap. 103. eiusdem sexti Libri exposita
leguntur. Eodem modo Pausanias
lib. III. cap. 2. quum ait ᾽Hρόδοτος ἐν τῷ
λόγῳ τῷ ἐς Κροῖσον
*
, non hoc dicit, Herodotus
in Libro de Croeso, sed
4403
Herodotus
in ea narratione (sive, in ea Historiarum
suarum parte) quae ad Croesum
spectat. Similiterque idem Pausanias, lib. V.
cap. 26. p. 447. ait, ᾽Hρóδοτος ἐν
τoῖς λόγοις
*
, Herodotus in suis
Historiis. Sed de hoc usu vocabuli λόγος vide mox ipsum Wesselingium verissime
monentem.
*
- Ciò è p.
xxix. Possum adfirmare veterum neminem Λόγους Herodoti. Λιβυκoύς
*
(citati da lui medesimo. II. 161., e da
alcuni creduti diversi dalle Istorie)
ad testimonium excitasse, contra ex libro quarto (delle
Istor.) res Afras depromsisse plures: immo solere illum partem libri λόγoν et λóγους adpellare: de
nece Cimonis, patris Miltiadae, τὸν μὲν ἐγὼ ἐν ἄλλῳ
λόγῳ σημανέω
*
(lib. VI. 39.):
dixit autem eiusdem Musae, cap. 103. Geminum illi Libri primi
cap. 75.
*
- Scilicet
*
(nota lo Schweigh. ib.), quam rem lib. I.
cap. 75. ait se
ἐν τoῖσι ὀπίσω λόγοισι
*
declaraturum, eam non in sequentium librorum
aliquo, sed in eodem lib. I.
cap. 124. declaratam videmus.
*
-
V. p.
4467. Propriamente però λόγος {in}
{tali casi} non vuol dir narrazione nè storia, ma prosa, a differenza di ἔπη o μέλη (carmina - oratio);
καταλογάδην in prosa; λογοποιός prosatore, a differenza di ἐποποιòς etc. Ma o perchè le prime prose
scritte fra' greci fossero istorie, o perchè la più parte di esse fossero
istoriche a que' primi tempi, o finalmente perchè il genere storico non
4404 avesse alcun nome particolare a principio, {+e forse (com'è naturaliss.) non esistesse
veramente distinto dagli altri generi, cioè non si avessero opere di pura
storia, {o narrative,} ma materie {e qualità} miste e confuse ec.} fu appropriato
alle storie il nome generale di prosa λόγoς, ed Erodoto chiamò λογοποιὸν prosatore lo storico Ecateo. E quando poi le opere in prosa furono
cominciate a dividere in libri, questi libri ancora furono chiamati prose λóγοι, prosa 1., prosa 2. ec. prose 9
(῾Hροδότου λόγοι ἐννέα è appunto il tit. dell'edizione Aldina di Erod., 1.a edizione greca,
Venez. 1502.): quasi per confermare che la confezion
di libri, secondo l'opinione del Wolf,
ebbe origine dai prosatori. E per luminosa conferma dell'opinione del medesimo
che da principio scrittura e prosa fossero la cosa medesima, troviamo (cosa da
lui nè da altri a questo proposito non osservata) συγγραϕεύς esser sinonimo di
storico. V. Scapula etc. in σύγγραμμα, συγγραφή, λογοποιός. {{V. p.
4406.}}
(11. Ottob. 1828.).